Vì sao chưa thể áp dụng bán thuốc bằng công nghệ thông tin ở Việt Nam?

Đề án ứng dụng công nghệ thông tin vào ngành Dược nhằm hạn chế sai sót trong việc thực hiện việc bán thuốc theo đơn, kháng kháng sinh trên thực tế vẫn khó thực hiện. Vì sao vậy?

Vì sao không thể áp dụng bán thuốc bằng công nghệ thông tin ở Việt Nam?

Tại một số địa phương trên cả nước đã triển khai việc bán thuốc bằng công nghệ thông tin, tức là quản lý bán thuốc theo đơn và có thể tra cứu thông tin về thuốc trên mạng. Tuy nhiên, người dân đánh giá thì việc này vẫn chưa được đồng bộ và hiệu quả. Nhiều người vẫn mua thuốc kháng sinh tại các nhà thuốc quá dễ dàng.

4 địa phương được chọn làm thí điểm ứng dụng CNTT tại nhà thuốc ở đâu?

Thông tin được đăng tải trên trang Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur vào đầu năm 2018, Bộ Y tế đã lựa chọn thí điểm ứng dụng CNTT đối với nhà thuốc tại 4 địa phương Phú Thọ, Hưng Yên, Vĩnh Phúc và Nam Định. Qua thời gian thí điểm, toàn bộ các nhà thuốc, các tủ thuốc tại trạm y tế xã các tỉnh thí điểm trên đây đã được tập huấn dùng CNTT. Việc thực hiện sử dụng phần mềm ứng dụng CNTT kết nối liên thông nhà thuốc tại các cơ sở thí điểm đã duy trì cập nhật thường xuyên liên tục.

Tính đến thời điểm hiện tại, đã có thêm 25 tỉnh trên cả nước tiến hành triển khai kết nối các nhà thuốc với 4.178 cơ sở bán lẻ thuốc, liên thông kết nối hơn 22.000 đơn thuốc, trong đó có 1.915 cơ sở thường xuyên cập nhật số liệu về mua bán thuốc lên website https://duocquocgia.com.vn/. Theo thống kê của Bộ Y tế, cả nước đang có tổng số 41.394 cơ sở bán lẻ, trong đó 12.734 nhà thuốc tư nhân; 1200 nhà thuốc trong các cơ sở khám chữa bệnh; 12.425 quầy thuốc, 7300 đại lý. Kế hoạch từ đây đến cuối năm 2018 sẽ nối mạng đến tất cả nhà thuốc tư nhân trên cả nước để đảm bảo quyền lợi cho người bệnh. Việc quy định các nhà thuốc phải có thiết bị và triển khai ứng dụng CNTT thực hiện kết nối mạng bảo đảm kiểm soát xuất xứ, giá cả nguồn gốc thuốc mua vào, bán ra là quy định bắt buộc mà ai cũng phải thực hiện. Vì vậy, đại diện Cục Quản lý Dược cho biết các nhà thuốc nào không chấp hành là vi phạm quy định và sẽ bị xử lý. Các bạn sinh viên học Cao đẳng Dược cũng được giảng viên nhắc nhở về điều này trong quá trình hành nghề.

4 địa phương được chọn làm thí điểm ứng dụng CNTT tại nhà thuốc ở đâu?

Muốn bán thuốc theo CNTT thì phải nâng cao nhận thức của nhân dân

Điều đáng nói là để thực hiện nghiêm chỉnh việc bán thuốc liên kết với CNTT thì nhận thức của người bệnh rất quan trọng. Vì thế, ứng dụng CNTT, kết nối các cơ ở cung ứng thuốc là một giải pháp hiệu quả hạn chế thực trạng sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc không kê đơn tràn lan, ngăn chặn thuốc giả, thuốc kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và đặc biệt là khắc phục tình trạng kháng kháng sinh. Nhưng trên thực tế tại một số địa phương việc triển khai vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Ngoài ra, việc triển khai ứng dụng CNTT tại một số địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn cũng vấp phải nhiều trở ngại do hoàn cảnh thực tế và trình độ kinh tế – xã hội còn chậm phát triển. Không chỉ vậy, khi tiến hành khảo sát cho thấy trình độ tin học của nhiều chủ tiệm thuốc ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn rất hạn chế nên chậm chuyển biến nhận thức. Vậy nên, việc giúp người bệnh thay đổi nhận thức trong việc mua thuốc chữa bệnh rất quan trọng và khó khăn.

Theo ông Nguyễn Thanh Hải – Giám đốc Sở Y tế Vĩnh Phúc, toàn tỉnh có hơn 1.000 cơ sở bán lẻ thuốc nên việc kiểm soát bán thuốc theo đơn rất khó. Mức xử phạt vi phạm về bán thuốc kê đơn vẫn còn quá nhẹ nên rất ít đơn vị thực hiện. Đối với hành vi bán thuốc bắt buộc phải có đơn như kháng sinh mà không có toa của bác sĩ, cũng chỉ bị phạt 200.000-500.000 đồng. Trên thực tế, hầu hết đơn thuốc chỉ có chữ ký của bác sĩ hoặc chỉ được đóng dấu treo của bệnh viện nên rất dễ làm giả. Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng Khoa Nhi, BV Bạch Mai, việc tự ý sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài một cách quá dễ dàng gây ra hiện tượng kháng kháng sinh trầm trọng. Để khắc phục tình trạng cứ có bệnh là mua thuốc, hạn chế kháng kháng sinh, cần nâng cao nhận thức của người dân trong sử dụng thuốc. Khi mà mỗi người dân đã ý thức được việc sử dụng thuốc thì quá trình tiến hành ứng dụng CNTT kết nối các nhà thuốc sẽ diễn ra thuận lợi, hiệu quả. Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho biết, Bộ đã giao cho Cục Quản lý khám bệnh, chữa bệnh nghiên cứu để ban hành thông tư về kê đơn thuốc. Trên đơn phải ghi họ tên đầy đủ của người mua thuốc, bị bệnh gì, dùng loại thuốc gì,… Đến năm 2020, tất các nhà thuốc phải hoàn thành nối mạng. Đến đầu năm 2021 tất cả các quầy thuốc phải nối mạng internet để quản lý.

Thông tin trên đây được cả thầy và trò của lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur quan tâm.

Trang Minh