“Bác sĩ không cẩn thận sẽ đi tù thì chỉ chết người bệnh”
TS Nguyễn Huy Quang – Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết từ sau câu chuyện của bác sĩ Hoàng Công Lương ở Hòa Bình, nhiều bác sĩ cho rằng họ không dám làm sai quy trình để cứu người bệnh.
T.S. Quang đã kể lại một câu chuyện có thật. Câu chuyện nhanh chóng được chia sẻ trên mạng xã hội với tốc độ chóng mặt.
Câu chuyện chỉ vừa xảy ra gần đây ở một tỉnh phía Bắc. TS Quang không tiện đưa tên địa phương ra. Ông cho biết khi đến một tỉnh phía Bắc để xử lý trường hợp sản phụ tử vong, đoàn công tác của Bộ Y tế đã phát hiện khi người mẹ chết, thai nhi vẫn còn có thể được cứu, dù tỉ lệ thành công chỉ còn 20%.
Một giáo sư sản khoa trong đoàn công tác phát hiện, dù sản phụ đã chết nhưng tim thai vẫn còn đập đến 5 phút sau đó. Nếu bác sĩ quyết định mổ cấp cứu nhanh, bỏ qua các bước quy trình thì có thể cứu sống em bé, dù chỉ có 20% hy vọng.
Tuy vậy, ê-kíp bác sĩ trực ca này đã không cứu thai nhi, họ trả lời thành thực: “Từ vụ bác sĩ Hoàng Công Lương ở Hòa Bình bị khởi tố, chúng em không dám làm sai quy trình. Nếu thành công, đây là điều kỳ diệu. Nếu thất bại, chúng em sẽ bị khởi tố vì ai cho mổ để chết cả mẹ lẫn con”.
Trong trường hợp này, hai mẹ con sản phụ đều tử vong. Điều đau lòng này gắn liền với quy trình cấp cứu. Chỉ có 5 phút để bỏ qua quy trình: thông báo với người nhà, chờ sự đồng ý của họ… và lao ngay vào mổ bắt con. Tuy nhiên, ông cho biết trong hoàn cảnh thập tử nhất sinh, sự lựa chọn là ở bác sĩ.
Ông cũng khẳng định trên thực tế, khoa cấp cứu của nhiều bệnh viện thường bỏ qua quy trình mà sáng tạo ra nhiều cách thức để cứu bệnh nhân. Tuy nhiên, có thể sau trường hợp của bác sĩ Hoàng Công Lương, nhiều người sẽ bắt đầu “lo sợ”.
Một bác sĩ tại Hà Nội tâm sự với chúng tôi một câu chuyện mà bản thân anh cũng cảm thấy tàn nhẫn. Bệnh viện của anh đã tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân mổ dạ dày ở một bệnh viện tuyến dưới. Khi khâu lại, bác sĩ phạm vào mạch máu gây chảy máu nhưng bác sĩ không biết. Bệnh nhân này nhanh chóng được chuyển tới bệnh viện của anh cấp cứu. Khi bệnh nhân vào cấp cứu, xét nghiệm hồng cầu đạt 3 triệu/dl (người bình thường là 4-5 triệu/dl). Chụp mạch phát hiện được điểm chảy máu nhưng không can thiệp được vì mạch quá to.
Lúc này xử lý duy nhất là mổ rạch ra để xử lý kẹp điểm chảy máu. Tuy nhiên, xét nghiệm máu hồng cầu lại giảm, chỉ còn 0,5 triệu/dl. Nếu chuyển bệnh nhân lên phòng mổ, qua vài vòng hàng lang và thang máy, bệnh nhân sẽ chết trên đường di chuyển. Cách duy nhất là sẽ mổ bệnh nhân ở phòng hồi sức cấp cứu và kẹp lại điểm chảy máu.
Các bác sĩ nhìn nhau và họ nghĩ cần làm đúng quy trình. Họ họp hội chẩn. Ai cũng biết chỉ cần hội chẩn thêm 5 phút bệnh nhân sẽ tử vong và khi các bác sĩ đã hội chẩn, bệnh nhân tử vong thật.
Câu chuyện đau lòng, tàn nhẫn nhưng các bác sĩ biết rằng họ cần làm đúng quy trình để bảo vệ chính bản thân mình. Bảo vệ công việc của mình. Không chỉ sợ người nhà bệnh nhân gây sự, họ cũng sợ chính đồng nghiệp và cấp trên của mình.
Nếu như trước đây, có trường hợp bệnh nhân ngừng tim, bác sĩ sẵn sàng rạch lồng ngực ở ngay khoa cấp cứu bóp tim để cứu bệnh nhân thì đến giờ họ lại dè dặt lo sợ sẽ bị luyên lụy nếu sai quy trình. Hiệu ứng của bác sĩ Hoàng Công Lương là có thật và người bệnh sẽ là người chịu thiệt thòi.
TS Nguyễn Huy Quang cho biết, Luật Khám chữa bệnh sửa đổi được trình Quốc hội vào năm 2020 những bất cập trong quy trình khám chữa bệnh có thể được thay đổi.
Khám chữa bệnh nói chung vẫn phải theo quy trình đã ban hành. Riêng trong cấp cứu, tuy không ghi thành luật nhưng chúng tôi cố gắng làm sao để người chữa bệnh được sáng tạo để cứu người đến hơi thở cuối cùng, vì cấp cứu chỉ có vài giây giành giật lại sự sống. Chúng tôi cũng sẽ tìm ra cơ chế để bảo vệ bác sĩ. Bây giờ cứ nói ‘bác sĩ không cẩn thận sẽ đi tù’ thì chỉ có chết người bệnh.
